Strandveiðar - enn og aftur

Það er áhugavert hversu lengi hægt er að þvarga um strandveiðikerfið, tilurð þess eða svo kölluð markmið. Það eru vissulega þó nokkrar hliðar á kerfinu og auðveldlega hægt að hafa enn fleiri skoðanir á því.  

En í fyrsta lagi þá er atvinnufrelsi í landinu samkvæmt núgildandi stjórnarskrá. Það er m.ö.o. ekki hægt að banna neinum að stunda þá atvinnu sem hann velur sér nema að almannahagsmunum sé hreinlega ógnað með einhverjum hætti.

Í öðru lagi er svo kölluð jafnræðisregla sem Mannréttindanefnd Sameinuðu þjóðanna lagði útaf árið 2007. Í úrskurði sínum benti nefndin á að núverandi einokunar-kvótakerfi bryti í bága við 26.gr Alþjóðasamning um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi um jafnrétti allra manna - ekki bara sumra.

Á þeim grunni stendur strandveiðikerfið og engum öðrum. Því skýtur skökku við að flokkur sem kennir sig við frelsi einstaklingsins skuli berjast á banaspjótum gegn auknu frelsi. Þá er athyglisvert að hlusta á suma þingmenn þurfa að taka það sérstaklega fram að þeir séu ekkert á móti strandveiðum -  þó þær séu ekki ábatasamar og skili litlu í útsvarstekjur að þeirra mati - en gjalda varhug við því að þær séu gerðar ábatasamari.

Strandveiðar snúast um frelsi einstaklingsins í sinni tærustu mynd - og hvernig lífi við viljum lifa í þessu landi... Búseta, aldur eða fyrri störf skiptir þá minna máli ef nokkru.   

 

Strandveiðar til umræðu á þingi

Var það vilji þjóðar­inn­ar í ný­af­stöðnum þing­kosn­ing­um?“ spyr Heiðrún Lind.

Þessa spurningu spyr Heiðrún Lind hjá SFS í þeim eina tilgangi að rugla umræðna enn frekar en orðið er. 

Það er ekki nema rúmt ár síðan gerð var yfirgripsmikil skoðanakönnun í tengslum við endurskoðun á fiskveiðikerfinu sem kallaðist Auðlindin okkar. Í þeirri könnun kom fram að 72.3% kjósenda vilja gera strandveiðum hærra undir höfði. Gera má ráð fyrir að þetta sé sama fólkið og kaus í nýafstöðnum þingkosningum - svari það spurningu Heiðrúnar.

Þá ætlar að ganga erfiðlega að koma því í gegnum harða skel beitukónga- og kerlinga að Strandveiðikerfinu var komið á árið 2009 sem svara við áliti Mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna frá því í október 2007 -  um að kvótakerfið sé kerfi einokunar sem brýtur gegn jafnræðisákvæði 65 gr. stjórnarskrár Íslands. Það má því orða það sem svo að Strandveiðikerfið sé sá "fórnarkostnaður" sem fylgir því að hafa fiskveiðikerfi þar sem nokkrir útvaldir geta fénýtt sameign þjóðarinnar í eigin hagsmunaskyni.

Þá hefur Heiðrún áhyggjur af því að tekjur sjómanna og landverkafólks muni minnka með auknum heimildum til strandveiða. Þarna gefur Heiðrún sér að strandveiðisjómenn séu ekki sjómenn - heldur eitthvað allt annað. Ég vil minna á að megnið af afla strandveiðisjómanna er landað á fiskmarkaði, þar sem einkareknar fiskvinnslur án útgerða sækja hráefni í sínar vinnslur. Þær vinnslur greiða gjarnan ca 30% hærra verð fyrr hráefnið en svo kallað Landsambandsverð sem stórútgerðin gerir upp á við sína sjómenn.

Vissulega er rétt að umtalsvert magn þess fiskjar sem fer í gegnum fiskmarkaðina fer þaðan óunnið úr landi til vinnslu erlendis. En í því sambandi er rétt að benda á að Samherji, Síldarvinnslan og önnur fyrirtæki í þeirri samstæðu eru stærstu útflytjendur á ferskum óunnum fiski frá Íslandi - sem síðan er unninn hjá dótturfyrirtækjum þeirra víðsvegar um Evrópu... gott að þessu sinni.      

 

 

 

Ríkisstjórnin skuldar svör